راز بلاهای خانمان برانداز
راز بلاهای خانمان برانداز
نويسنده:احمد شیرازی
منبع: مجله پرسمان
منبع: مجله پرسمان
در پاسخ به این پرسش باید توجه داشت كه بلاها و دشواریها، علل و رازهای متعددی دارند . از این رو توجه به نكات ذیل شایسته است:
1 . زلزله را نمیتوان شر دانست . شر دو معنی دارد: چیزی كه ملایم و هماهنگ باطبایع نیست; مانند حیوانات موذی و دیگری چیزهایی كه موجب فساد میشوند و در آن مصلحتی وجود ندارد . آن چه از خدا نفی میشود، قسم دوم است; بنابراین ما در عالم «بد مطلق» نداریم و هر چه كه لباس وجود و هستی پوشیده، به نحوی خیر دارد; گرچه بر ما پوشیده باشد .
پس بد مطلق نباشد در جهان
بد به نسبتباشد این را هم بدان
زهر مار آن مار را باشد حیات
نسبتش با آدمی باشد ممات (1)
از دیدگاه یك خداپرست، خیر محض و آن چه كه خیرش بیشتر است، امكان وجود دارد، اما آن چه كه شر محض استیا شرش بیشتر از خیرش باشد، امكان وجودش از سوی خداوند نیست . بد به نسبتباشد این را هم بدان
زهر مار آن مار را باشد حیات
نسبتش با آدمی باشد ممات (1)
2 . این مصیبتها و بلاها را میتوان از منظر امتحان و آزمایش الهی نگریست و صبر در برابر این مصیبتها ارزشمند است . خداوند میفرماید:
«و قطعا شما را به چیزی از (قبیل) ترس و گرسنگی و كاهشی در اموال و جانها و محصولات میآزماییم و مژده ده شكیبایان را» . 1
در آیهای نیز بر امتحانی بودن شر و خیر گواهی میدهد;
«و شما را از راه آزمایش به بد و نیك خواهیم آزمود» . (2)
علامه مطهری در توضیح این آیه معتقد است كه «ای بسا یك چیزی خودش خیر است; نعمت است; ما كه به شما میدهیم، جنبه امتحانی دارد; ولی وقتی كه به شما دادیم، همین خیر بسا هست كه سبب فساد شما بشود; باز شر هم جنبه امتحانی دارد; ای بسا همین شر منشاء اصلاح شما بشود» . (3)
2 . مصیبتها تربیت كننده فرد، بیدار كننده جامعه، هوشیار كننده انسانهای خفته و تحریك كننده عزمها و ارادههاست . بلا و مصیبت این گونه نیست كه اثرش بریدن و خمودی باشد; بلكه وجود سختیها برای آن است كه استعداهای باطنی انسان بروز كند . بلاها هم فرد را تربیت میكند و هم به بیدار سازی جامعه میانجامد . درنگ در بیتابیها، سوگها و ایثارهای زیبای ایرانیان، پس از واقعه بم گواه این مدعاست . در دل گرفتاری ها و مصیبتها، سعادت و نیكبخیها نهفته است . در دنیا كسی پیروز است كه قدرت شناوری داشته باشد . شناوری در امواج بلاها و سختیها، و شناوری در میدان عمل و در عرصه مصیبتها به دست میآید . (4)
همه عمر تلخی كشیده استسعدی
كه نامش برآمد به شیرین زبانی
3 . بلا و مصیبت، صفت رضا به قضای الهی و خشنودی را به آن چه خدا پیش میآورد، ایجاد میكند و برای مردان خدا، صبر در برابر مصیبتها همچون شهد شیرین است . (5) كه نامش برآمد به شیرین زبانی
چون صفا بیند، بلا شیرین شود
خوش شود دارو چو صحتبین شود
برد بیند خویش را در عین مات
پس بگوید اقتلونی یا ثقات
4 . مشكلاتی كه بر مردان الهی وارد میشود نه از نوع عذاب، بلكه برای ترفیع مقام یا آزمایش است . جمله معروف «البلاء للولاء» ، مبین این اصل است . خوش شود دارو چو صحتبین شود
برد بیند خویش را در عین مات
پس بگوید اقتلونی یا ثقات
اگر با دیگرانش بود میلی
چرا جام مرا بشكست لیلی
بلا برای اولیای خدا از نعمتها و هدایای بزرگ الهی است . امام صادق (علیه السلام) میفرماید: چرا جام مرا بشكست لیلی
«خداوند بندهای را كه دوست میدارد، او را در گرداب بلا فرو میبرد; فرو بردنی» . (6)
هر آدمی كه كشته شمشیر عشق شد
گو غم مخور كه ملك ابد خون بهای اوست
از دست دوست هر چه ستانی شكر بود
سعدی رضای خود مطلب چون رضا اوست
> 5 . برخی از مصیبتهایی كه در مورد انسانهای پاك، اما خطاكار پیش میآید، برای پاكسازیآنهاست; (7) مولوی میگوید: گو غم مخور كه ملك ابد خون بهای اوست
از دست دوست هر چه ستانی شكر بود
سعدی رضای خود مطلب چون رضا اوست
كه بلای دوست تطهیر شماست
علم او بالای تدبیر شماست
مصیبتهای وارده، ضمن فراهم آوری آمرزش گناه، زمینه تقرب بیشتر به خدا را فراهم میآورد . به فرموده امام كاظم (علیه السلام) «ناخوشی و سختی نعمتی است كه خداوند برای پاكسازی به انسان عنایت میكند» . (8) علم او بالای تدبیر شماست
6 . در پایان این نكته نیز لازم به ذكر است كه برخی دیگر از مصیبت هایی كه به بشر میرسد، زاییده انتخاب انسان است . خداوند هم بر این نكته تاكید دارد كه «هر گونه مصیبتی كه به شما برسد، به سبب دستاورد خود شماست» . (9)
عدم رعایت اصول مهندسی در ساختبناها و تلفات سنگین ناشی از این امر را از نظر نباید دور داشت . به راستی چرا زلزلههای بالای 7 ریشتر در ژاپن تلفات بسیار اندكی داشته است؟
پینوشت:
1 . جلال الدین بلخی .
2 . بقره (2): 155 .
3 . انبیاء (21): 35 .
4 . شهید مطهری، مجموعه آثار، ج 4، ص 328 .
5 . همان، ص 311 .
6 . مجموعه آثار (عدل الهی)، ج 1، ص 176 .
7 . محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج 15، ص 55 .
8 . محمد محمدیریشهری، عدل در جهان بینی توحیدی، ص 141 .
9 . بحارالانوار، ج 78، ص 165 .
10 . شوری (42): 30; ر . ك: نساء (4): 79 .
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}